Σταχυολογήσεις fb - Δημήτριος Πορφύρης, Αποχαιρετιστήριον μήνυμα - Ιστορία, Πολιτισμός της Πόλεως

Επειδή γαλουχήθηκα, αλλά και έμαθα πολύ καλά στην ζωή μου ότι είναι ύψιστη αρετή να αναγνωρίζεις και να τιμάς την αξία και συμβολή συνανθρώπων - που σε βοήθησαν ή συνέβαλαν σε κάτι θετικό- και να είσαι ευγνώμων προς αυτούς δεν μπορώ να μην αναφέρω ότι αφορμή για να στραφώ στην εκπαίδευση μου έδωσε μια τυχαία συνάντηση με τον σεβαστό μου καθηγητή του πάλαι ποτέ Γυμνασίου και Λυκείου Αρρένων Πτολεμαΐδας, κ. Υπάτιο Σιδηρόπουλο.

Γνωρίζοντάς με άριστα ως μαθητή, με θαυμαστή και "πατρική" θα έλεγα επιμονή,  ως Διευθυντής του τότε  Πολυκλαδικού Λυκείου,  με παρότρυνε και κυρίως με ώθησε την άλλη μέρα κι όλας να πάω στο σχολείο του, αφού περάσω από την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, και να αρχίσω να διδάσκω.

Παρά την αρχική,  έκδηλη απορία μου έτσι και έγινε. Από την επόμενη μέρα άρχισε το συναρπαστικό ταξίδι μου στην Εκπαίδευση. Τον ευχαριστώ από καρδιάς και θα του τρέφω πάντα ευγνωμοσύνη, ευχόμενος να έχει υγεία και μακροημέρευση.

Αιτία όμως βαθύτερη για τον εναγκαλισμό μου με την Εκπαίδευση ήταν η εκλεκτότατη, χαρισματική, ταλαντούχος φιλόλογος καθηγήτριά μου στο Γυμνάσιο Αρρένων Πτολεμαΐδας κατά τα τρία γυμνασιακά μου χρόνια, η αποκαλούμενη από μένα και Δασκάλα της ζωής μου, γιατί έτσι το αισθάνομαι και έτσι είναι, η αξιολάτρευτη κ. Αντωνία Αντωνοπούλου. Αυτή χάραξε βαθιά μέσα μου το τι ευρύτερο σημαίνει να είσαι Δάσκαλος και  Παιδαγωγός προς τους μαθητές σου και όχι απλά εκπαιδευτικός. Αυτή έσπερνε καθημερινά  μέσα μας, υπερβαίνοντας τον ρόλο του απλού αγωγού γνώσεων προς διεκπεραίωση  και κάλυψη της ύλης, μη φειδόμενη χρόνου, κόπου, θυσίας και προσφοράς.

Αυτή μας δίδασκε τα ουμανιστικά ιδεώδη,τις  αξίες και τα ιδανικά του ανθρωπισμού, της ειλικρίνειας, της αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της αγάπης προς τον συνάνθρωπο, της αγάπης στην γνώση, στην αρετή, στη σοφία. Αυτή μου έδειξε με στάση ζωής τι σημαίνει ο εκπαιδευτικός να εμπνέει, να φωταυγάζει και να καίγεται από τη ζέση και το μεράκι  ως καιόμενη βάτος, να αντανακλά και να μεταλαμπαδεύει το Φως, το Ήθος, την Αρμονία. Αγαλλιά η ψυχή μου για την διαρκή επικοινωνία που έχουμε μέχρι και σήμερα και της οφείλω για πάντα την πιο πλήρη, την πιο απέραντη ευγνωμοσύνη. Σ' αυτήν οφείλω κυριολεκτικά το "ευ ζην".

Η βάση όμως προϋπήρξε και ήταν η όλη ανατροφή, γαλούχηση και διαπαιδαγώ-γηση που έλαβα από τους γονείς μας και ιδιαίτερα από τον μονάκριβο, χαρισματικό μας πατέρα Απόστολο, που τον χάσαμε τόσο ξαφνικά στα 11 μου χρόνια. Ευρύτατο πνεύμα  ανοιχτών οριζόντων, παιδαγωγός και ο ίδιος παράλληλα με την κύρια ειδικότητά του ως γεωπόνος στο τότε Αγροτικό Ορφανοτροφείο Πτολεμαΐδας μου μετάγγισε την αγάπη προς την γνώση, την αρετή, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον σεβασμό στους δασκάλους και στον συνάνθρωπο, την Εκ-παίδευση και την Παιδεία όχι απλά ως μέσα ένταξής μου στην κοινωνία και επαγγελματικής μου αποκατάστασης αλλά ως διαρκή άσκηση και στάση ζωής.

Λόγοι σεμνότητας και ταπεινοφροσύνης δεν μου επιτρέπουν, αυτή την στιγμή, να μιλήσω περισσότερο για την σημαντικότατη συμβολή του πατέρα μου.

Είναι μια κρίσιμη στιγμή στην ζωή μου, όπως και στην ζωή του κάθε ανθρώπου η στιγμή της αφυπηρέτησης. Κρίσιμη γιατί κλείνει ένας ολόκληρος, μεγάλος κύκλος, αυτός της προσφοράς μου στην  Παιδεία, κατόπιν συνειδητής μου επιλογής, ενώ παράλληλα  ανοίγει ένας άλλος. Αυτή την κομβική στιγμή για μένα, επιτρέψτε μου, επειδή  νιώθω απόλυτα την ανάγκη, να απευθυνθώ σε όλους εσάς.

 Αγαπημένοι μου μαθητές, απευθύνομαι πρώτα σε σας με τον γνωστό άμεσο και αυθεντικό τρόπο, σας κοιτώ κατάματα και σας λέω : ανοίξτε τα μάτια σας και ανοίξτε ιδιαίτερα διάπλατα τα μάτια της ψυχής σας και θα βρείτε έναν Δάσκαλο πρότυπο, έναν Δάσκαλο της ζωής σας. Και μην τον αφήνετε. Τριγυρίζετε, όπως η  μέλισσα γύρω από το λούλουδο, γύρω από αυτόν και ρουφάτε του το νέκταρ. Δεν μπορώ να σας περιγράψω με λόγια πόσα μα πόσα πολλά, πολύτιμα εφόδια, αξίες ρούφηξα από την καθηγήτριά μου την Αντωνία. Και 13 χρόνια μετά την αναζήτησα και την βρήκα στην Αθήνα και συνεχίζουμε  το μαγευτικό αυτό ταξίδι  του μαθητή με  τον Δάσκαλο τότε, ως συνάδελφοι εκπαιδευτικοί μετέπειτα και ως συνάνθρωπος προς συνάνθρωπο, ως δύο άρρηκτα συνδεδεμένοι πνευματικοί φίλοι αδιαλείπτως, σχεδόν μισόν αιώνα τώρα. Πριν τρείς βδομάδες την συνάντησα πάλι.

Αγαπημένοι μου μαθητές, έχετε πάντα μέσα σας τα λόγια του Εθνικού μας Ποιητή, του Διονύσιου Σολωμού "πάντ' ανοιχτά πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου" γιατί η απλή όραση και οι απλές αισθήσεις δεν αρκούν. "Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά.Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια" ήταν τα λόγια της αλεπούς στον Μικρό Πρίγκηπα. Με τα μάτια της ψυχής ξανοιχτείτε στα πελάγη, ανοιχτείτε στην ζωή και θα γνωρίσετε έτσι τον κόσμο. Ρουφήξτε τις γνώσεις, αγαπήστε την Επιστήμη, μεταστοιχειώστε τις γνώσεις σε Γνώση γιατί μόνο η Γνώση αποτελεί αληθινή δύναμη και αξία και όχι ο πλούτος, η δόξα, τα αξιώματα. Από τις γνώσεις των μαθημάτων σας και των επιστημών οδηγηθείτε στην αληθινή Γνώση και την Σοφία του κόσμου. Στη Γνώση της φύσης, του ανθρώπου, της ανθρώπινης συνείδησης, της ψυχής , της κοινωνίας , του Σύμπαντος. Αλλά γνώση και επιστήμη ξεκομμένη απο την Αρετή δεν έχουν καμμία αξία και μόνο κακό  μπορεί να επιφέρουν στον άνθρωπο και την ανθρωπότητα. Ας θυμάστε πάντοτε τα λόγια του Πλάτωνα : "Κάθε επιστήμη, όταν χωρίζεται από την δικαιοσύνη και την υπόλοιπη  αρετή, γίνεται πανουργία και όχι σοφία" (" Πάσα τε επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής πανουργία, ου σοφία  φαίνεται").

Ερευνήστε, ρωτήστε άφοβα, ψάξτε, αμφισβητείστε, τολμήστε, σκάψτε βαθιά, ανατρέψετε καθεστηκυΐες αντιλήψεις και στερεότυπα, αναθεωρήστε και, με γνώμονα την Λογική, την Ηθική και την Αγάπη στον άνθρωπο και στην φύση, οικοδομήστε με αγνά υλικά τον δικό σας υπέροχο αξιακό κόσμο. Αγαπήστε και μάθετε καλά, πολύ καλά την Ελληνική γλώσσα και Παιδεία, την Ιστορία και οδηγηθείτε προς την Αλήθεια, το Φως, την Σοφία, την Αρμονία του Σύμπαντος.  Με αυτά ασχολήθηκα με πάθος  και στην εφηβεία μου και δεν το μετάνιωσα ποτέ. Σε αυτήν ακριβώς την ηλικία χτίζονται τα θεμέλια του οικοδομήματος  όλης της μετέπειτα ζωής σας. 

Αγαπήστε και σεβαστείτε, τους γονείς σας και κηδεμόνες σας τους δασκάλους σας που πασχίζουν κάτω από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Κι αν ακόμη κάνουν λάθη, που θα κάνουν, όπως όλοι μας και ως εκπαιδευτικοί και ως γονείς , να γνωρίζετε ότι τα λάθη τα κάνουν χωρίς πρόθεση γιατί θέλουν μόνο το καλό σας αλλά και ότι μπορείτε κι εσείς με την στάση και την συμπεριφορά σας να τους βοηθήσετε να καταλάβουν τα λάθη τους.

Να θυμάστε πάντα, όπως σας έλεγα στην τάξη, ότι η ειλικρίνεια, η αλήθεια, η υπευθυνότητα, η φιλομάθεια και η εργατικότητά σας είναι και θα είναι ακαταμάχητα όπλα και εφόδια στην ζωή σας. Συνομιλώ, επικοινωνώ με πολλούς νέους όλων των ηλικιών σε όλη την Ελλάδα και βλέποντας και την πορεία χιλιάδων πρώην μαθητών μου  βγάζω ένα σημαντικό συμπέρασμα : ότι ποτέ μα ποτέ ένας νέος που έχει αυτά τα εφόδια και γνωρίσματα μαζί με την ευγένεια και έχει ορθάνοιχτα τα μάτια του και της ψυχής του δεν έμεινε και δεν θα μείνει χωρίς δουλειά, χωρίς επιτυχία, χωρίς αξιοποίηση. Μην ξεχνάτε πόσο μεγάλη σημασία έδινα στην ευγένεια χάρη στην οποία, μαζί με τα άλλα, είχα σημαντικές κατακτήσεις στην ζωή μου. Κρατήστε  αυτά που σας γράφω, εάν θέλετε, γιατί δεν είναι λόγια, είναι καταστάλαγμα και συμπυκνωμένη πείρα ζωής .

Πολυαγαπημένοι μου μαθητές,      

Είστε εσείς, που χωρίς να το ξέρετε, με κρατήσατε ζωντανό και ολόρθο στην εκπαίδευση κάτω από δύσκολες, αρκετές φορές, συνθήκες. Εσείς η ελπίδα και η απαντοχή μου, εσείς η αγάπη μου, το στήριγμα και η δύναμή μου. Είστε εσείς που, όταν έβλεπα ένα λυπημένο προσωπάκι ή ένα δάκρυ σας, ράγιζε η καρδιά μου και είστε εσείς πού ένα και μόνο, μερικές φορές, χαρούμενο πρόσωπό σας μου έδινε χαρά και δύναμη. Δεν θα ξεχάσω ποτέ κάποιες, τόσο δυνατές και πολύτιμες για μένα, στιγμές όταν αντίκρυσα τα υγραμένα σας, αθώα  μάτια κάποιων από εσάς, όπως και της μαθήτριας εκείνης την ώρα που σας ανακοίνωσε μια συνάδελφος την απόσπασή μου από το 4ο Γυμνάσιο. Είστε εσείς που μου προσφέρατε κάποιες μοναδικές για μένα στιγμές που δάκρυσα -χωρίς ντροπή- μέσα στην τάξη, μπροστά στα μάτια ολουνών σας. Τα σημειώματά σας, που ανώνυμα σας ζητούσα να μου γράφετε στο τέλος της σχολικής χρονιάς, θα τα φυλάγω πάντα ανεκτίμητο θησαυρό, μοναδικά, συγκινητικά χνάρια  μιας πορείας και μερικά από αυτά με έχουν σημαδέψει παντοτινά. Όλες αυτές τις μοναδικές εμπειρίες  δεν θα τις λησμονήσω ποτέ στην ζωή μου και σας ευχαριστώ και θα σας ευγνωμονώ πάντα για το ότι καταφέρατε να με κάνετε να δακρύσω και να μου προσφέρετε τόσες ανείπωτες συγκινήσεις...

Η σχέση μας - όπως λέγαμε και στην τάξη -  δεν σταματά εδώ, δεν παύει με την αποχώρησή μου από το σχολείο συνεχίζεται και θα συνεχίζεται ακόμη πιο άμεση και αυθεντική όπως συνεχίζεται η ίδια η ζωή. Είναι και θα είναι μέγιστή μου χαρά να βλεπόμαστε, να μιλάμε, να μαθαίνω νέα σας, να επικοινωνούμε  και εάν μπορώ και να βοηθήσω ακόμη. Πιστεύω στη νέα γενιά, στις ικανότητές της, στην καθαρότητα, στο ήθος της και είστε η μόνη ελπίδα και εγγύηση για να κάνετε  την  πατρίδα μας καλύτερη,  τον  κόσμο αυτό  ομορφότερο.

Κι αν κάποιες φορές πίκρανα ή στενοχώρεσα ή αδίκησα κάποιον δεν το έκανα, ποτέ μα ποτέ, από πρόθεση αλλά άθελά μου και ζητώ, και αυτή την ώρα και από εδώ, μία  ειλικρινή συγγνώμη.

Αγαπητοί μου συνάδελφοι,  γνωρίζω τις αμέτρητες δυσκολίες, αντιξοότητες, ιδιομορφίες του λειτουργήματός μας.

Γνωρίζω τον καθημερινό αγώνα του μάχιμου εκπαιδευτικού μέσα στην σχολική τάξη. Ένα μόνο, θα ήθελα να τονίσω που από μόνο του λέει πάρα πολλά. Στα πολλά χρόνια της κρίσης των μνημονίων και της κρίσης του κορωνοϊού δύο κυρίως επαγγελματικές κατηγορίες οι υγειονομικοί (γιατροί - νοσηλευτικό προσωπικό) και οι εκπαιδευτικοί κράτησαν και κρατούν την κοινωνία μας, την πατρίδα μας  όρθια χωρίς να υποτιμώ σε καμμία περίπτωση το βάρος που σήκωσαν και σηκώνουν  στους ώμους τους όλες οι άλλες επαγγελματικές ομάδες και κατηγορίες. Αλλά είναι σαφές ότι χωρίς υγεία και παιδεία δεν κρατιέται μια κοινωνία και δη σε περίοδο κρίσης. «Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο.» (Αδαμάντιος Κοραής).

Για όσους αμφιβάλλουν θα επισημάνω ότι οι  μακροπρόθεσμες συνέπειες  της τηλεκπαίδευσης  και της καραντίνας των μαθητών,  τα δυο προηγούμενα χρόνια στην χώρα μας, θα είναι πάρα πολύ σοβαρές όπως εκτιμούν ειδικοί επιστήμονες. Σκεφθείτε να μην λειτουργούσαν καθόλου τα σχολεία και να υπήρχε μόνο τηλεκπαίδευση και σκεφθείτε να μην υπήρχε καν η τηλεκπαίδευση που και τα δύο  - η δια ζώσης διδασκαλία και η  τηλεκπαίδευση - έγιναν κατορθωτά μόνο χάρη στην ηρωϊκή προσπάθεια και τον μόχθο σας. Από έναν συνάδελφό σας που πάντα ήμουν  - ακόμη και όταν δύο φορές αποσπάστηκα χωρίς δική μου αίτηση από την εκπαίδευση-  και είμαι, ένιωθα  και νιώθω σάρκα από την σάρκα σας και έτσι θα νιώθω, επιτρέψτε μου να σας καταθέσω τα πιο σημαντικά, βιωματικά  αποστάγματα της εκπαιδευτικής μου πορείας. Δεν διεκδικώ το αλάθητο ούτε τον ρόλο του κατηχητή, γνωρίζω ότι τα συμμερίζεστε στον ένα ή στον άλλο βαθμό. Απλά, δεχθείτε, είναι η δική μου κατάθεση ψυχής τούτη την ώρα...   

Η αγάπη προς το παιδί, προς τους μαθητές μας. Αυτή η αγάπη είναι αυτή που μένει στο τέλος στα παιδιά, αυτή τους δίνει και ελπίδα και χαμόγελο και λόγο για την μάθηση και κίνητρο  για την υπόλοιπη ζωή τους. Όμως η απέραντη, ανυπόκριτη, αδόλευτη, πάναγνη αγάπη προς τους μαθητές μου και η αγάπη που εισέπραττα από αυτούς είναι αυτή που με κράτησε και όρθιο απέναντί σε κάθε δυσκολία, κάθε εμπόδιο, κάθε μικρότητα.

Ο σεβασμός προς τον μαθητή. Όσο κι αν ηχεί παράξενο αντιμετώπιζα πάντα και αντιμετωπίζω με απόλυτο σεβασμό τον μαθητή ως αυτόνομη, μοναδική, ελεύθερη προσωπικότητα. Το σκύψιμο στην ευαίσθητη παιδική ψυχή του, το σκύψιμο στα προβλήματά του που,  δυστυχώς πολλές φορές, η κοινωνία ή και η πολιτεία αλλά πρωτίστως το περιβάλλον του τα προσπερνά ή τα αγνοεί. Ας έχουμε πάντα κατά νου πόσα και  πόσο σοβαρά, τραγικά πολλές φορές προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίζει ο κάθε μαθητής που έχουμε μπροστά μας. Προβλήματα που ιδιαίτερα στις μέρες μας έχουν σχέση με έντονα  οικονομικά ζητήματα, με πολύ σοβαρά θέματα υγείας που μπορεί  να είναι πολλά και σύνθετα σε μια οικογένεια, με θέματα υπόστασης και συγκρότησης της οικογένειας, διαζύγια ή το συνηθέστερο συμβιώσεις υπό καθεστώς διάστασης, ύπαρξη εξαρτημένων ατόμων στο σπίτι, ψυχολογικά και ψυχικά προβλήματα  κάθε φύσεως, κλπ.

Και ότι ο μαθητής που έχουμε μπροστά μας είναι και ο καθρέφτης και ο πιο ευαίσθητος και ευάλωτος δέκτης όλων αυτών των τραγικών προβλημάτων και τα  εισπράττει και κουβαλά μέσα του.

 Ειλικρίνεια στη σχέση μας με τους μαθητές και μεταλαμπάδευση της ειλικρίνειας ως ανώτερη αξία στη ζωή τους. Κατανόηση,  όχι αυταρχισμός, όχι καθ' έδρας διδασκαλία, όχι κατήχηση ούτε ποδηγέτηση αλλά σωστή παιδαγωγική καθοδήγηση. Και να θυμόμαστε ότι αυταρχισμός δεν είναι μόνο το χαστούκι ή όποιας άλλης μορφής άσκηση βίας αλλά χειρότερος όλων είναι αυτό, που εγώ αποκαλώ υφέρπων αυταρχισμός που μπορεί να εκπέμπουμε όλοι μας και να μην το αντιλαμβανόμαστε αρκετές φορές.

 Και επειδή έχω μάθει να λέω αλήθειες θα ομολογήσω ότι υπήρξαν φορές που ζήτησα  πρώτος εγώ συγγνώμη ακόμη και από τον 12 χρονο μαθητή και ενώπιον της τάξης ακόμη και όταν  το μερίδιο της ευθύνης μου ήταν πολύ μικρότερο από αυτό του μαθητή. Κι αυτό για να μάθουν τα παιδιά να ζητούν συγγνώμη και να κάνουν αυτοκριτική. Και ισότιμη συμπεριφορά απέναντι σε όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από την καταγωγή, την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της οικογένειάς τους. Δεν θα ξεχάσω πως αντιμετώπισα συγγενή ενός Δημάρχου όταν ήθελε κατά αναξιοκρατικό τρόπο να πάρει 20 ενώ σε καμμία περίπτωση δεν το άξιζε..

 Από πολύ μικρός, χάρη στον πατέρα μου,  έμαθα ότι η παιδεία και η εκπαίδευση ενός νέου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος που πάνω του στηρίζεται και συγκροτείται  ολόκληρο το οικοδόμημα του ανθρώπου, με αυτή συναρτάται και από αυτήν εξαρτάται το σύνολο της υπόστασης και της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου, ότι η εκπαίδευση και η παίδευση του πολίτη είναι μια διαρκής, όχι στατική αλλά δυναμικά  εξελισσόμενη, πολυσύνθετη, ζωντανή διαδικασία. Ο δάσκαλος,  ο εκπαιδευτικός, παρ' όλη την ολοένα  αυξανόμενη επίδραση που έχουν στους νέους πολλοί άλλοι εξωγενείς παράγοντες, μπορεί να ασκήσει μεγάλη επίδραση στην πορεία και μπορεί να διαμορφώσει σε σημαντικό βαθμό την προσωπικότητα του μαθητή, της νέας γενιάς και άρα των αυριανών πολιτών της πατρίδας μας. Υποκλίνομαι στον μάχιμο εκπαιδευτικό της τάξης γιατί αυτός είναι η ουσία και η ψυχή της εκπαίδευσης.

Ευχαριστώ από την καρδιά μου όλους τους συναδέλφους που μαζί συνοδοιπορήσαμε όλα αυτά τα χρόνια και δεν ξεχνώ ότι με  αρκετούς από εσάς δεθήκαμε με δεσμούς ανθρώπινους, πέρα από την συναδελφική σχέση, που συνεχίζονται και θα συνεχίζονται στο μέλλον. Με κάποιους  από εσάς έλαβα συγκινήσεις ανείπωτες και μοιραστήκαμε στιγμές ανθρώπινες που άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους μέσα μου. Ειλικρινά ζητώ συγγνώμη εάν κάποιον συνάδελφο στενοχώρεσα ή πίκρανα γιατί ήταν πέρα και έξω από τις προθέσεις μου. Ευχαριστώ  και τα στελέχη της εκπαίδευσης για την συνεργασία που είχαμε. Σας εύχομαι από τα μύχια βάθη της καρδιάς μου πολλή εσωτερική δύναμη, κουράγιο, πίστη στο πολυσύνθετο και πολυκύμαντο έργο σας, προσωπική και οικογενειακή υγεία, χαρές και κάθε καλό στη ζωή σας και καλή πρόοδο και προκοπή στα παιδιά σας! Είμαι και θα νιώθω  πάντοτε ένας από εσάς... 

Aγαπητοί  μου γονείς και κηδεμόνες,  ως  εκπαιδευτικός αλλά και ως γονέας παράλληλα, γνωρίζω και γνώρισα , βίωσα την  αγάπη, τον μόχθο, την έγνοια, την λαχτάρα, την αγωνία σας για το καλό και το αύριο των παιδιών σας. Σκύψτε στα παιδιά σας, είναι διαμάντια, είναι λουλούδια ευαίσθητα της Άνοιξης, είναι ευάλωτα, καταγράφουν τα πάντα μέσα στην ευαίσθητη παιδική ψυχή τους. Ξανασκύψτε, αγκαλιάστε τα παιδιά σας με αγάπη, σεβασμό, με κατανόηση και  αφιερώστε χρόνο και, όσο χρόνο, να είστε εκεί, δίπλα τους, παρόντες. Πλησιάστε κι εσείς με κατανόηση τους δασκάλους των παιδιών σας. Καλλιεργήστε παράλληλα στα παιδιά σας τον σεβασμό προς τους καθηγητές τους, προς τον συμμαθητή τους, προς τον συνάνθρωπο. Όταν υπάρχει αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμός και καλή συνεργασία στο τρίγωνο γονείς - μαθητές - εκπαιδευτικοί τότε τα οφέλη για όλους, αλλά πρώτιστα για τα παιδιά  σας, είναι τεράστια.

Αγαπητοί μου γονείς, κηδεμόνες και συμπολίτες, για τον καθένα μας ανοίγουν, διαγράφονται και κλείνουν κάποτε κύκλοι για να ανοίξουν όμως κάποιοι άλλοι ή και να συνεχίσουν κύκλοι που είναι ανοιχτοί παράλληλα γιατί η ζωή έχει συνέχεια. Με δυσκολία, ανάμεικτα συναισθήματα αλλά συνειδητή επιλογή προχώρησα στο κλείσιμο αυτού του κύκλου γιατί πάντα πίστευα και πιστεύω ότι ο ελεύθερος και συνειδητά σκεπτόμενος άνθρωπος έχει μια διαρκή, υπέρτερη του επαγγέλματος αποστολή, ρόλο και σκοπό ύπαρξης και πολλά να πράξει και να προσφέρει. Πιστεύω ότι η επικοινωνία μας συνεχίζεται και θα συνεχίζεται.

Νιώθω την ανάγκη να σας εκφράσω, την κομβική αυτή στιγμή για μένα, την μεγάλη μου συγκίνηση, να σας ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου κυρίως για το ότι μου εμπιστευτήκατε τα παιδιά σας, τα ανήψια σας, τα εγγόνια σας, τα βλαστάρια σας, να σας ευχαριστήσω για το είδος και την ποιότητα της επικοινωνίας -συνήθως πέρα από την τυπική- που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια.    ΄

       Κλείνω με τα λόγια του Αριστοτέλη : "Αυτοί που μελέτησαν προσεκτικά τον τρόπο διακυβέρνησης των ανθρώπων, πρέπει να έχουν πεισθεί πως η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων ".