Την ευκαιρία να αξιοποιήσει την πλεονεκτική θέση της χώρας μας για τη διαφοροποίηση της προμήθειας με φυσικό αέριο της ευρύτερης περιοχής, σχεδιάζει να αξιοποιήσει η κυβέρνηση, διεκδικώντας ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του REPowerEU, για μία σειρά έργων φυσικού αερίου που βρίσκονται στα σκαριά.
Τα έργα σχεδιάζεται θα ενταχθούν στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο πρόκειται να υποβάλει η Ελλάδα από τις αρχές Ιουλίου στις Βρυξέλλες, με νέες επενδύσεις που θα προωθούν την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έως το 2027, όπως προβλέπει το REPowerEU. Εκτός από τις υποδομές φυσικού αερίου (οι οποίες απουσιάζουν παντελώς από το υφιστάμενο Σχέδιο, λόγω της αρνητικής στάσης της Κομισιόν για χρηματοδότηση επενδύσεων στο μεταβατικό καύσιμο), στόχος είναι στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο να δίνουν επίσης το «παρών» και έργα στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία θα συμβάλουν στους στόχους για επιτάχυνση της ενίσχυσης των ΑΠΕ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μίγμα.
Στις Βρυξέλλες ο ελληνικός κατάλογος
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress.gr, η ελληνική πλευρά διά του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ήδη καταρτίσει τον κατάλογο με τις προτεινόμενες υποδομές ρεύματος και αερίου, που επιδιώκει να χρηματοδοτηθούν από το «νέο σκέλος» του REPowerEU στο Ταμείο Ανάκαμψης. Έτσι, έγινε από τα πρώτα κράτη-μέλη που έχουν αποστείλει τον σχετικό κατάλογο στην Κομισιόν – καθώς, όπως είναι φυσικό, και άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα διεκδικήσουν χρηματοδότηση για ανάλογα έργα στην επικράτειά τους, τα οποία θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή απαγκίστρωση από τις ρωσικές ενεργειακές εισαγωγές.
Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, στην περίπτωση των ηλεκτρικών υποδομών, στον ελληνικό κατάλογο περιλαμβάνεται η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο. Όπως είναι γνωστό, το έργο προορίζεται για την αποκλειστική εισαγωγή «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας στο ευρωπαϊκό σύστημα, μέσω της Ελλάδας. Επομένως, πληροί τους στόχους που θέτει το REPowerEU για επιτάχυνση της ενίσχυσης των ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να αντισταθμιστεί ένα μέρος από τις εισαγωγές αερίου από τη Μόσχα.
Νέος αγωγός 650 χλμ. στο ΕΣΦΑ
Όσον αφορά τα έργα αερίου, τα έργα που εντάχθηκαν αφορούν την εξέλιξη της Ελλάδας σε «πύλη εισόδου» φυσικού αερίου για την ευρύτερη περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, μετά από σχετική πρόταση του ΔΕΣΦΑ στον κατάλογο περιλαμβάνεται κατ΄ αρχάς το σχέδιο για την κατασκευή ενός δεύτερου κεντρικού αγωγού στο ΕΣΦΑ, συνολικού μήκους περίπου 650 χιλιομέτρων, από την Κομοτηνή έως το Πάτημα Ελευσίνας.
Ο αγωγός αυτός θα είναι «Hydrogen ready» για να παίξει ρόλο και στην οικονομία του υδρογόνου. Όσον αφορά το φυσικό αέριο, θα ενισχύσει κατακόρυφα τη δυνατότητα διακίνησης καυσίμου εντός της επικράτειας, αλλά και από την Ελλάδα προς τα κράτη βορειότερα, με δεδομένο ότι σημαντικές πλέον ποσότητες αερίου που θα εισέρχονται στο ΕΣΦΑ θα προορίζονται για το εξωτερικό, όπως τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία ή τα Δυτικά Βαλκάνια. Με την ίδια λογική, ο ΔΕΣΦΑ πρότεινε και την αναβάθμιση του του συμπιεστή στην Κομοτηνή.
Παράλληλα, για την ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως «πύλης εισόδου», θέση στη λίστα έχει και η αγορά ενός FSU για το τέρμιναλ στη Ρεβυθούσα. Έτσι, η μόνιμη προσθήκη μιας πλωτής δεξαμενής στον τερματικό σταθμό θα αποτελέσει μία μακροχρόνια λύση (μετά τη 12μηνη ενοικίαση FSU που έχει ήδη δρομολογηθεί) τόσο για τη θωράκιση της τροφοδοσίας για ενδεχόμενη διακοπή των ρωσικών ροών, όσο και για την αύξηση της δυνατότητας εισαγωγής φορτίων LNG.
Εντός και η ΥΑΦΑ Ν. Καβάλας
Στον κατάλογο θέση καταλαμβάνει και η Υποθαλάσσια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) Νότιας Καβάλας, για τη χρηματοδότηση του πρώτου «κύματος» επενδύσεων που θα χρειαστούν για τη μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος σε υποδομή αποθήκευσης. Υπενθυμίζεται ότι η ενεργειακή κρίση, καθώς και ο κίνδυνος να κλείσει αιφνιδίως η ρωσική στρόφιγγα, ανέδειξαν το μειονέκτημα του εγχώριου συστήματος, το οποίο είναι το μοναδικό πανευρωπαϊκά που δεν διαθέτει αποθήκη αερίου.
Όσον αφορά τις υπόλοιπες υποδομές αερίου, με δεδομένο ότι στόχος είναι να συμπεριληφθούν έργα που ενισχύουν τον ρόλο της χώρας σαν «πύλη εισόδου» για την ευρύτερη περιοχή, εκτιμάται ότι στη λίστα περιλαμβάνονται κάποια από τα νέα FSRU που προγραμματίζεται να εγκατασταθούν στη χώρα. Τέτοιες επενδύσεις δρομολογούν η Gastrade (με ένα δεύτερο FSRU στην Αλεξανδρούπολη), η Motor Oil (για μια πλωτή μονάδα στην παράκτια περιοχή του διυλιστηρίου στην Κόρινθο) και η Elpedison (για ένα FSRU στη Θεσσαλονίκη).
Κριτήρια από την Κομισιόν
Υπενθυμίζεται ότι, από τις επενδύσεις 300 δισ. ευρώ του REPowerEU, 10 δισ. ευρώ προβλέπονται για νέες υποδομές αερίου και 29 δισ. για νέα έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Με βάση τις προτάσεις που θα υποβάλουν τα κράτη, οι Βρυξέλλες προβλέπεται να θεσπίσουν κριτήρια χρηματοδότησης. Έτσι, όσον αφορά τα έργα φυσικού αερίου, θα ληφθεί υπόψη ο ρόλος των υποδομών στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και, αντίστροφα, η πιθανότητα οι υποδομές αυτές να τεθούν σε αχρηστία πριν αποσβεστούν.
Τα κριτήρια αυτά θα παίξουν ρόλο στο ποια απο τα ελληνικά προτεινόμενα σχέδια θα συμπεριληφθούν τελικά στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Δεύτερος παράγοντας θα είναι το ύψος των κεφαλαίων που θα θελήσει να αντλήσει η χώρα, με βάση τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης των μέτρων του REPowerEU. Στην Ελλάδα αντιστοιχεί περίπου 1 δισ. «νέου χρήματος (από τους εκπλειστηριασμούς δικαιωμάτων CO2 από το Market Stability Reserve), έως 7,5 δισ. ευρώ από αδιάθετα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ μπορεί να μεταφέρει έως 2 δισ. ευρώ από ΕΣΠΑ και ΚΑΠ.
Προς επιδότηση οικιακών φωτοβολταϊκών
Άλλη παράμετρος θα είναι το μερίδιο που θα αποφασίσει η κυβέρνηση, από τα κεφάλαια του REPowerEU, να διατεθούν στις υπόλοιπες δράσεις που προκρίνει το ευρωπαϊκό σχέδιο ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία. Έτσι, με δεδομένο ότι σημαντικός «πυλώνας» του REPowerEU είναι η ενεργειακή απόδοση, όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι θα επιδιωχθεί να διατεθούν ακόμη περισσότερα κονδύλια για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών – με νέα προγράμματα «Εξοικονομώ κατ΄ Οίκον».
Επίσης, το REPowerEU δίνει έμφαση και στη μαζική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις οροφές κτιρίων, μέσω της «Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τις Ηλιακές Στέγες», τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει φροντίσει να εντάξει ήδη στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης την επιδότηση φωτοβολταϊκών για επιχειρήσεις, όπως και ΟΤΑ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Έτσι, το πλέον πιθανό είναι να επιδιωχθεί η δημιουργία ανάλογων προγραμμάτων για την επιδότηση συστημάτων και για κατοικίες. Προς αυτή την κατεύθυνση «δείχνει» και πρόσφατη δήλωση σε ραδιοφωνική συνέντευξη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκα, για την εκκίνηση ενός προγράμματος επιδότησης το επόμενο έτος.
Σχόλια υποστηρίζονται από CComment