«Δεν μας φτάνουν τα χρήματα για τις ανάγκες του σπιτιού»

«Δεν μας φτάνουν τα χρήματα για τις ανάγκες του σπιτιού»

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΛΕΥΤΕΡΗΣ Χ.ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΒΙΝΤΕΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΓΑΛΑΚΗΣ

Με αξιοπρέπεια αντιμετωπίζει ο κόσμος την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια βρίσκοντας λύση. Κάθε μεσημέρι μετά τις 14:00 στις λαϊκές αγορές επικρατεί το αδιαχώρητο. Εκείνη την ώρα που οι τιμές πέφτουν κατακόρυφα ψωνίζουν από τους πάγκους αρκετοί νοικοκυραίοι για να μη λείψει τίποτα από το σπιτικό τους και από τα παιδιά τους.

Βρεθήκαμεε σε μια συνοικιακή γειτονιά στην Νέα Φιλαδέλφεια για να καταγράψει την πραγματική διάσταση μακριά από τα επικοινωνιακά market-passκαι τις φιέστες. Εκεί όπου ο κόσμος μετράει και τα σεντ για μισό κιλό παραπάνω φασολάκια…

Και ενώ από τις τρύπιες τσέπες και τα άδεια πορτοφόλια βγαίνουν ψιλά – και μόνο- οι τιμές των λαχανικών και των φρούτων καταγράφουν έ ράλι με σπασμένα φρένα που βάζει φωτιά σε οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Τιμές που…ζαλίζουν

Ενδεικτικά το καρπούζι πωλείται προς 1 ευρώ/ κιλό, οι ντομάτες προς 2,50 ευρώ/ κιλό, τα φασολάκια στα 3,5 ευρώ/ κιλό και οι μπάμιες 7 ευρώ/κιλό. Και οι τιμές πέφτουν όταν οι πωλητές αναγκάζονται να μαζεύουν. Και αυτοί δηλώνουν στην κάμερα της «Ζούγκλας» πως είναι οι ενδιάμεσοι μιας κατάστασης που δεν ελέγχεται. Δεν είναι λίγοι δε αυτοί που δηλώνουν πως μπαίνουν και μέσα αφού όλη μέρα δεν πουλάνε και όταν κλείνουνε για να μην τους μείνουν τα προϊόντα ρίχνουν τις τιμές κάτω του κόστους.

 Τον Αύγουστο του 2023, οι τιμές των φρούτων στην Ελλάδα ήταν αυξημένες σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν κατά 10,6% και των λαχανικών κατά 17,5%, ενώ από την αρχή της χρονιάς μέχρι και τον Αύγουστο οι τιμές είχαν αυξηθεί αντιστοίχως κατά 14,15% και 12,04%. Οι τιμές, μάλιστα, αυξάνονται φέτος με ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με πέρυσι, παρά το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής έχει μειωθεί σε σύγκριση με το 2022. Πού αποδίδεται, όμως, το κύμα ακρίβειας που σαρώνει την αγορά; Σε μεγάλο βαθμό στην ψυχολογία των ανατιμήσεων που οι πρόσφατες πλημμύρες επιδείνωσαν.

 Δημήτρης Μουλιάτος, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Λαϊκών Αγορών Επαγγελματιών Πωλητών: «Έλεγχοι όχι μόνο στους πάγκους της λαϊκής αλλά πριν φθάσουν τα προϊόντα σ’ αυτούς»

Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Λαϊκών Αγορών μιλώντας στην «Ζούγκλα» κάνει λόγο για τους συνεχόμενους ελέγχους που γίνονται στους πάγκους των λαϊκών ενώ τονίζει πως δεν γίνονται τόσοι πολλοί έλεγχοι στα προηγούμενα κομμάτια της αλυσίδας. Την ίδια ώρα δίνει μια διευκρίνιση για κάποια προϊόντα που οι τιμές τους έχουν ξεφύγει πέρα από κάθε λογική. Για παράδειγμα φέρνει την ντομάτα και εξηγεί για τις επόμενες ημέρες θα πέσει αισθητά η τιμή της και θα βελτιωθεί η ποιότητα της. Ειδικότερα λέει, ο Δημήτρης Μουλιάτος, «Οι τιμές δεν έχουν «ξεφύγει» εκτός από δύο είδη, τα οποία αυτή την περίοδο δεν είναι σε πλήρη διάθεση, η ντομάτα για παράδειγμα. Σε λίγο καιρό που ξεκινά η διάθεση της ντομάτας της Κρήτης, μια μεγάλη παραγωγή θα διαπιστώσει ο κόσμος πως οι τιμές θα είναι προσιτές και η ποιότητα πολύ καλύτερη. Τα φασολάκια και οι μπάμιες λόγω καύσωνα είχανε επηρεαστεί. Όταν κάτι δεν είναι είδος εποχής στην αγορά φυσικά και θα έχει πιο αυξημένη τιμή, ειδικά όταν είναι λιγοστά τα προϊόντα στο συγκεκριμένο είδος. Αυτή είναι η αιτία και πρέπει να συγκρίνουμε τι εποχιακό προϊόν, υπάρχει».

 Μέχρι να έρθει η ντομάτα Κρήτης τρώμε ντομάτα Τουρκίας

Σε αυτά που ανέφερε πιο πάνω ο κ. Μουλιάτος φαίνεται ότι έχει δίκιο, ειδικά στο θέμα της ντομάτας.

Αναμφίβολα η παρατεταμένη ανομβρία και οι υψηλές θερμοκρασίες στη νότια Ευρώπη επηρέασαν την παραγωγή ντομάτας, περιορίζοντας την προσφορά, με συνέπεια τον περασμένο Ιούλιο η τιμή του εν λόγω προϊόντος μεσοσταθμικά στην Ευρώπη να διαμορφωθεί σε επίπεδα πάνω από τον μέσο όρο πενταετίας. Αν και η Ελλάδα είναι ελλειμματική στις ντομάτες, πραγματοποιεί εξαγωγές, οι οποίες μάλιστα το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου ήταν αυξημένες κατά 25,1% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022 (30.849 τόνοι έναντι 24.664 τόνων πέρυσι). Αυτή την περίοδο, βεβαίως, που η τιμή λιανικής της ντομάτας έχει εκτοξευθεί στα ύψη, οι εξαγωγές είναι ελάχιστες, ενώ αντιθέτως έχουν γίνει αρκετές εισαγωγές, κατά βάση από την Τουρκία, σε τιμή χαμηλότερη από την τιμή χονδρικής της εγχώριας ντομάτας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Incofruit-hellas, το διάστημα 1.922.9 εισήχθησαν στην Ελλάδα 5.082 τόνοι ντομάτας (οι 4.064 μετά τις 9.9), εκ των οποίων το 66% από την Τουρκία.

 Δημήτρης Μπαϊράμης, έμπορος λαϊκής αγοράς: Ο κόσμος σκέφτεται πάρα πολύ ακόμη και το 1 €

Την δική του οπτική που έχει πίσω από τον πάγκο με τα προϊόντα του μοιράζεται με την «Ζούγκλα» ο Δημήτρης Μπαϊράμης, «Πουλάμε με 1€ και ο κόσμος δυσκολεύεται να ανταποκριθεί, το σκέφτεται ξανά και ξανά. Οι λαϊκές είναι άδειες. Ο περισσότερος κόσμος έρχεται μετά τις 13:30 αλλά και πάλι δεν έχει κίνηση. Δεν ξέρω τι συμβαίνει. Έχουν αλλάξει οι εποχές, έχουν αλλάξει οι συνήθειες; Η νεολαία δεν πλησιάζει στις λαϊκές. Πάει και τα παίρνει έτοιμα και πληρώνει πολλά περισσότερα».

 Δεν παίρνουν ούτε λαχανικά

Ο Τόνι λίγο πιο πέρα πουλάει κουνουπίδια και χόρτα. Παρότι 14:00 ο πάγκος του ήταν σχεδόν γεμάτος, ο ίδιος μιλώντας στη «Ζούγκλα» λέει, «Το πρωί πουλούσα τα κουνουπίδια 2€, μετά τα πήγα 1,80€ και τώρα 1,50€ . Άμα είναι φθηνά ο κόσμος αγοράζει, αλλά δυστυχώς δεν έχει χρήματα. Ο κόσμος κλαίει!

Ο κόσμος ψωνίζει με αξιοπρέπεια παρά την αισχροκέρδεια. Κάποιοι πολίτες αναφέρουν πως τα προϊόντα είναι απλησίαστα και επικρατεί αισχροκέρδεια. Και απορία όλων είναι γιατί δεν υπάρχουν έλεγχοι. Ποιοι κερδίζουν σε βάρους του απλού κόσμου, του κόσμου του μεροκάματου που με στερήσεις επιβιώνει ενώ κάποιοι από αυτούς μεγαλώνουν και παιδιά. Ακολουθούν κάποιες χαρακτηριστικές μαρτυρίες.

«Όσο πάει και ακριβαίνει η λαϊκή. Πέρυσι ξόδευα 20€ με 25€ κάθε εβδομάδα στην λαϊκή, σήμερα με πολύ οικονομία και που αναγκάζομαι να έρχομαι μετά τις 13:30 ξοδεύω το λιγότερο 40€ και δεν παίρνω αυτά που θέλω!», λέει χαρακτηριστικά μια γυναίκα.

 Φτώχεια

Μια άλλη κυρία είπε στην κάμερα της «Ζούγκλας» πως πηγαίνει στη λαϊκή κάθε Τρίτη μετά τις 14:00 για να βρίσκει τιμές πεσμένες.

«Έδωσα 15 € και δεν πήρα τίποτα»

Έρχομαι μετά τις 14:00 αλλά πάλι οι τιμές είναι ακριβές. Πήρα ένα κουνουπίδι, φασολάκια, ντομάτες και πράσο και πλήρωσα γι’ αυτά μόνο 15€.

«Έρχομαι στις 14:00 που αρχίζουν να «σπάνε» οι τιμές»

Ένας άνδρας που προσέρχεται κάθε Τρίτη στη λαϊκή της γειτονιάς του μετά τις 14:00 λέει με τη σειρά του: «Υπάρχουν και φθηνές και ακριβές τιμές. Αν έρθεις πρωί τα προϊόντα είναι πιο ακριβά μετά τις «σπάνε» γιατί φεύγουν οι έμποροι. Υπάρχει ακρίβεια όμως, για παράδειγμα τα φασολάκια έχουν τώρα 2,5€/kgενώ πριν λίγες εβδομάδες είχαν 4 €/kg».

«Πιο φθηνά από τα σούπερ-μάρκετ αλλά και πάλι είναι ακριβά»

Ένας νεαρός μιλώντας στη «Ζούγκλα» τονίζει πως οι μισθοί μένουν ίδιοι και οι τιμές σε όλα ανεβαίνουν και μάλιστα με γεωμετρική πρόοδο το τελευταίο διάστημα. Και εκείνος επισκέπτεται τη λαϊκή αγορά της γειτονιάς του μετά τις 14:00. Και εκείνη την ώρα για δύο προϊόντα που αγόρασε ραδίκια και λεμόνια ξόδευσε 5€, ωστόσο λέει πως οι τιμές στους πάγκους είναι πιο χαμηλές απ’ ότι στα σούπερ-μάρκετ.

 «Με 20 € πρέπει να βγάλουμε μια εβδομάδα»

Ένας ηλικιωμένος στέκεται μπροστά από τους πάγκους και εξετάζει ένα προς ένα τα προϊόντα που θα αγοράσει, «Έρχομαι τέτοια ώρα για να αγοράσω πιο φθηνά. Τα πάντα είναι πανάκριβα. Εγώ μπορώ να διαθέσω 20€ κάθε εβδομάδα στη λαϊκή οπότε η έρευνα αγοράς που κάνω είναι μεγάλη και πάντα μετά τις 14:30».

Μήνυμα με τα μουσικής

Το δικό του μήνυμα στέλνει και ένας πλανόδιος μουσικός που κάθεται σε μια άκρη της λαϊκής αγοράς και με τους ήχους του μπουζουκιού του δίνει μια άλλη νότα στην γκρίζα και δύσκολη καθημερινότητα του κόσμου, ο ίδιος λέει: «Η ακρίβεια έχει ξεφύγει, δεν θα έπρεπε να βοηθιέται ο φτωχός ο κόσμος;».

 Έρχομαι στις 15:00 για να «πετυχαίνω» προσφορές

Η κα. Μαρία είναι μητέρα τριών παιδιών. Όπως εξηγεί στη «Ζούγκλα» δεν θέλει να στερεί από τα παιδιά της τίποτα. Όμως οι τιμές είναι στους πάγκους των λαϊκών είναι απαγορευτικές. Γι’ αυτό το λόγο έρχεται όχι απλά στο παρά πέντε που μαζεύουν τους πάγκους αλλά στο και ένα, προκειμένου να πετύχει ακόμη πιο καλές προσφορές.

«Οι τιμές είναι πολύ υψηλές. Είχα περάσει και το πρωί και με το ποσό που διαθέτω δεν θα μπορούσα να αγοράσω απολύτως τίποτα για την οικογένεια μου. Έτσι έρχομαι στις 15:00 την στιγμή που μαζεύουν για να βρίσκω προσφορές και μάλιστα τέτοια ώρα εντοπίζω και πολύ καλά προϊόντα. Είναι μια λύση αυτή, αλλά σίγουρα δεν θα μπορεί να συνεχιστεί, κάτι πρέπει να γίνει για να μπει φρένο στις τιμές για να μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στα προϊόντα που είναι απαραίτητα για τις οικογένειες. Παιδιά μεγαλώνουμε και δεν θέλουμε να τους στερούμε τίποτα σε επίπεδο διατροφής».

 Γιώργος Λεχουρίτης Πρόεδρος ΙΝΚΑ: Αισχροκέρδεια

Για σοβαρές ανατιμήσεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά έκανε λόγο ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ Γιώργος Λεχουρίτης. Ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ Γιώργος Λεχουρίτης μιλώντας στο Καρφί για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά από τις (αναίτιες) ανατιμήσεις των προϊόντων υποστήριξε πως όλα είναι δικαιολογίες. «Μόνο δύο λέξεις: Αισχροκέρδεια και κερδοσκοπία» είπε χαρακτηριστικά.

Όπως ανέφερε η τάση της ακρίβειας συνδέθηκε με την κακοκαιρία στη Θεσσαλία και τις επιπτώσεις αυτής. «Δεν γίνεται μετά από την κακοκαιρία και τις πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο η ακρίβεια να ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Από και ως που το λάδι από τα 9,80 να φθάσει στα 13, 29 λεπτά το κιλό, δηλαδή να σημειώσει 35% αύξηση, ενώ οι μπάμιες να φθάσουν στα 7 ευρώ το κιλό και οι ντομάτες από 2,20 έως και 2,90. Τα τέσσερα μέτρα που προανήγγειλε ο υπουργός ανάπτυξης είναι μη εφαρμόσιμα στην πραγματική οικονομία και μιλάμε για ένα ακόμη επικοινωνιακό τρικ της κυβέρνησης που προσπαθεί να κατευνάσει τον κόσμο. Όπως είχαμε πει ότι και το καλάθι του νοικοκυριού δεν εξυπηρετεί κανέναν εκτός από τα σούπερ-μάρκετ ξεπουλούν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αυτές τις τιμές όπως διαμορφώνονται. Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί σε όλες τις φάσεις της αλυσίδας από τον παραγωγό έως τον πάγκο. Αν δούλευαν σίγουρα οι τιμές δεν θα ήταν υψηλές».

Τι δείχνουν οι τελευταίες καταγραφές

Τον Αύγουστο του 2023, μήνας για τον οποίο υπάρχουν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι τιμές των φρούτων στην Ελλάδα ήταν αυξημένες σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν κατά 10,7% και των λαχανικών κατά 17,6%, ενώ από την αρχή της χρονιάς μέχρι και τον Αύγουστο οι τιμές είχαν αυξηθεί αντιστοίχως κατά 14,15% και 12,04%. Οι τιμές μάλιστα αυξάνονται φέτος με ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με πέρυσι, παρά το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής έχει μειωθεί σε σύγκριση με το 2022.

Πάρτι φοροδιαφυγής

Η μεγαλύτερη μορφή αισχροκέρδειας που παρατηρείται διαχρονικά στον κλάδο των οπωροκηπευτικών –χωρίς βεβαίως να είναι ο μοναδικός– είναι η φοροδιαφυγή. Τα πλαστά, ανακριβή παραστατικά με τα οποία διακινούνται τα οπωροκηπευτικά σε ορισμένα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας και η μη έκδοση αποδείξεων σε μεγάλο βαθμό

https://www.zougla.gr/greece/den-mas-ftanoun-ta-chrimata-gia-tis-anagkes-tou-spitiou/