Λιγνιτωρυχεία Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδος) 1925 Παυλίδης Γεώργιος-Αδαμόπουλος Κωνσταντίνος   Ιστορία σαν Χειμωνιάτικο Παραμύθι-Μέρος πρώτον

Λιγνιτωρυχεία Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδος) 1925

Παυλίδης Γεώργιος-Αδαμόπουλος Κωνσταντίνος

Ιστορία σαν Χειμωνιάτικο Παραμύθι-Μέρος πρώτον

Τυχαία, διαπλέοντας το δίκτυο βρέθηκα σε μια δημοσίευση της 2 Μαρτίου 2021, από το .

Αφηγείται (συνεντευξιαζόμενη) η κυρία Μιράντα Παυλίδη, εγγονή του Γεωργίου Παυλίδη. Λόγος εμπεριστατωμένος, μεστός, τεκμηριωμένος, σωστά τοποθετημένος στο ιστορικό πλαίσιο των δρώμενων της εποχής εκείνης.

Η Ιστορία του Γεωργίου Παυλίδη, είναι ιστορία της Εορδαίας.

Είναι η Αγωνία του ριζώματος των προσφύγων, οι κακουχίες, η πολιτική αστάθεια, το γκαγκστερικό Ελληνικό Κράτος, ο αγώνας για οικονομική άνοδο, και το όνειρο ανθρώπων που έβλεπαν μπροστά να πλουτίσουν (δεν ομιλούμε για τον παρασιτικό καπιταλισμό του Εθνικού καταστροφέα Ανδρέα Συγγρού, αλλά για τον επενδυτικό παραγωγικό Καπιταλισμό, αυτόν που πρέσβευε, άθελα του ίσως ο κύριος Παυλίδης και υπ’ αυτές τις συνθήκες επηρέασε με τρόπο καταλυτικό την Οικονομική Ανάπτυξη της περιοχής).

Ο Παρασιτικός Διαχρονικά Δήμος Πτολεμαΐδος-Εορδαίας έχει δαπανήσει απίστευτα χρήματα σε οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κάποιος. Η Ιστορία της Πόλεως είναι ένας άχρηστος σκουπιδοτενεκές διαυτόν!!! “Είμεθα η Πόλις που δεν Υπήρξε”.

Έστω και τώρα, το Βίντεο αυτό του youtube πρέπει να αναρτηθεί στην επίσημη σελίδα του Δήμου Εορδαίας. Ασφαλώς να κινηθούν και διεργασίες με Πανεπιστημιακές σχολές.

Τα δημοσιογραφοσκορπίσματα, στερούνται συνεκτικότητος και πολιτικής συνεκτίμησης με βάθος Ιστορικού ορίζοντα!!! Οφείλουμε στην Εορδαία να της αποδώσουμε την γραπτή της ιστορία, αυτό το άναρχο κουβάρι μαρτυριών, παραθεμάτων, αστήρικτων ισχυρισμών πρέπει να μπει στην άκρη.

Η κυρία Παυλίδου έχει αναρτήσει και άρθρα επί του Θέματος στον τοπικό τύπο, αυτή η συνέντευξις είναι η πιο πρόσφατη που βρήκα.

Έκανα κάτι σαν αποδελτίωση, με ορισμένες κριτικές παρεμβάσεις των όσων αφηγείται η κυρία Μιράντα Παυλίδου και τις μετέφερα σε γραπτό Λόγο. Το αναφέρω όπως ο Οδυσσέας Ελύτης, ως Δεύτερη Γραφή αυτό το εγχείρημα, το οποίο θα έχει πολλές συνέχειες.

Δεν είναι ασφαλώς Ιστορία, αλλά συνιστά μαρτυρία και μνήμη από μια κυρία που μιλά για την οικογένεια της και μέσω αυτής για ολόκληρη την περιοχή, είναι εξαιρετικά συγκροτημένη και αποτελεί μια απίστευτα πλούσια πηγή ιστορικών στοιχείων.

Ξεκινά λοιπόν η κυρία Μιράντα.

Είναι μια μοναδική ιστορία που αξίζει να την ακούσει κανείς.

Ο Γεώργιος Παυλίδης γεννήθηκε το 1898 στην Φώκαια 60 χιλιόμετρα βόρεια της Σμύρνης από ευκατάστατη οικογένεια ονόματι Παυλιόγλου. Η Φώκαια ήταν γνωστή από την Αρχαιότητα για το υπέδαφος της, υπήρχαν αρχαία μεταλλεία στυπτηρίας (Η στυπτηρία (potassium alum) είναι η κοινή ονομασία του διπλού θειϊκού άλατος, του καλίου-αργιλίου KAl(SO₄)_{2. .} Είναι ένα άλας που κυρίως εξάγεται από το βωξίτη. Χρησιμοποιείται στην βαφική, βυρσοδεψία, ιατρική και χημεία). Τον 19^ο αιώνα γινόταν εκτεταμένο εμπόριο σμύριδας και αλατιού. Στα δύο φυσικά λιμάνια της παλαιάς Φώκαιας υπήρχαν μεγάλες αποθήκες αλατιού και κάρβουνου για τον ανεφοδιασμό των καραβιών, λίγο βορειότερα υπήρχαν τα λιγνιτικά κοιτάσματα της Μπάλιας, που διέθεταν και θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο την εποχή εκείνη, τέλη του 19ου αιώνα.

Τέλη Μαΐου 1914 άτακτοι τσέτες κάνουν επιδρομή στις Φώκαιες, τις κατακλέβουν και τις καταστρέφουν ολοσχερώς, ο Παυλίδης την μαύρη εκείνη ημέρα χάνει τον Πατέρα του, τον αδερφό του πατέρα του και την γιαγιά του. Με την μητέρα του και τις δύο αδερφές του καταφεύγουν στο πλοίο καρασούλι το οποίο τους βγάζει μαζί με ακόμη 3000 πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη, κάτω από φρικτές συνθήκες. Πάνω στην ώρα κηρύσσεται και ο πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Οπότε λίγους μήνες αργότερα καταφτάνει στην Θεσσαλονίκη και η Στρατιά της Ανατολής για να οργανώσει το Ανατολικό μέτωπο.

Εδώ μιλά ο κύριος Ιωάννης Κιουλέκας (ιστορικός ερευνητής), ο οποίος δίνει και το πλαίσιο εκείνης της εποχής (1914):

«Ο Παυλίδης έγινε πρόσφυγας όπως και 130.000 περίπου σε ολόκληρη την Ιωνία το 1914 μέσα σε δυο μήνες περίπου, μιλάμε για την πρώτη φάση γενοκτονίας που ειχε οργανωθεί από το μυστικό συνέδριο των Νεότουρκων στην Θεσσαλονίκη του 1911. Εφαρμογή αυτού του προγράμματος έγινε, που προέβλεπε δημιουργία Τουρκικού Κράτους ομογενοποιημένου, Εθνικά μόνο από Τούρκους και θρησκευτικά μόνο από Μουσουλμάνους στην Μ. Ασία, όταν έχασαν τα   Βαλκάνια. Είχαν προηγηθεί στα πλαίσια πρώτης φάσης γενοκτονίας άλλες 130.000 ξεριζωμού, μέσα από σφαγές ανελέητες και εθνοκάθαρση που η νομική της έννοια είναι η γενοκτονία, στην ανατολική Θράκη εχουμε 130.000 οποίοι στράφηκαν στην Δυτική Θράκη και Μακεδονία και 130 χιλιάδες πρόσφυγες από την Ιωνία οι οποίοι ήρθαν στην κυρίως Ελλάδα».

Βρισκόμαστε στο 15-16 και17, το 17 καίγεται η Θεσσαλονίκη (είναι αδιευκρίνιστα τα αίτια και σήμερα) και οι Φωκαιανοί ξαναγίνονται πρόσφυγες.

Αυτή η περίοδος στην Θεσσαλονίκη είναι ανεπανάληπτη, διότι παρελαύνουν 650.000 στρατιώτες από όλα τα Συμμαχικά Κράτη με τις αποικίες τους, μαζί παρελαύνει μέσα στην στρατιωτική μηχανή και η υψηλή τεχνολογία της εποχής.

Υπάρχει ένα ετερόκλιτο πλήθος Αφρικανών, Ασιατών, Ευρωπαίων, που παρελαύνουν στα έκπληκτα μάτια του εφήβου τότε Παυλίδη. Η μητέρα του ράβει για την στρατιά και ο ίδιος κάνει θελήματα για υψηλόβαθμους αξιωματικούς. Εκεί επί της ουσίας γεννιέται σαν προσωπικότητα, υπέρμετρα ζωντανός άνθρωπος έχει μια έντονη κινητικότητα, ανακαλύπτει και μια έλξη για τις Μηχανές. Αναδύεται έναν νέος άνθρωπος, δραστήριος, δυναμικός ακαταπόνητος, τολμηρός, πεισματάρης, πειθαρχημένος, μεγαλεπήβολος. Ζει από κοντά τον Εθνικό Διχασμό, το Συνέδριο των Φιλελευθέρων, την Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης. Γοητεύεται από την Ιδέα της Μεγάλης Ελλάδος και από τον Βενιζέλο. Με την μετακίνηση στρατεύματος στην Μικρά Ασία κατατάσσεται αμέσως και παρουσιάζεται στην Σμύρνη. Συνυπηρετεί με τον Κωνσταντίνο Αδαμόπουλο, από το Σαμπαλί Θεσσαλίας, τους συνδέει φιλία, ο δεύτερος παντρεύεται την αδερφή του Σεβαστή και γίνονται συνέταιροι στις επιχειρήσεις.

Έχουμε την ήτα, επιστροφή στην Θεσσαλονίκη και μαζεύει χρήματα για την αγορά ενός Γαλλικού φορτηγού με ρόδες μασίφ-ελαστικού, το περιέγραψε αναλυτικά η κυρία Μιράντα, το αναζήτησα, το βρήκα και παραθέτω την φωτογραφία του.

Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφεται η συνθήκη της Λοζάνης και ο Παυλίδης με το φορτηγό του εργάζεται στην μετακίνηση προσφύγων στην ενδοχώρα. Μεταφέρει Τούρκους και Έλληνες Πρόσφυγες από και προς το Λιμάνι του Βόλου.

Σ΄ ένα ταξίδι παθαίνει βλάβη και αναγκάζεται να διανυκτερεύσει έξω από τα Καϊλάρια, ένθεν του χωριού που ονομάζεται Προάστειο. (εδώ ξεκινούν όλα αγαπητοί φίλοι).

Βάζει φωτιά να ζεσταθεί και παρατηρεί έκπληκτος η φωτιά να επεκτείνεται και να καεί την γη. Παρατηρεί τις καφετιές και μαύρες ζώνες της γης. Ευφυής όπως είναι καταλαβαίνει τι γίνεται και αρχίζει την επομένη τις έρευνες.

Σημείο μηδέν για την Εορδαία, δημιουργούνται τα λιγνιτωρυχεία Γεωργίου Παυλίδη και Κων. Αδαμοπούλου. Βέβαια εδώ να παρατηρήσω κάτι, “υπάρχει σκεπτικισμός”, στην περιοχή είναι εκδήλως έντονη η παρουσία του λιγνίτη, υπάρχουν, σκέψεις αξιοποιήσεως από πολλούς, σίγουρα και από τους Οθωμανούς, απλά υπάρχει δυσκολία στην χρήση του, εκλύει μεγάλες ποσότητες μονοξειδίου του ΆνΘρακα και για αυτό είναι ακατάλληλος για Τζάκι ή για Μαγκάλι, η Μασίνα σόμπα εμφανίζεται αργότερα ή είναι συνομήλικη της εμφανίσεως του κυρίου Παυλίδη.

1925 την 26 Νοεμβρίου καταθέτει αίτηση αδείας μεταλλευτικών ερευνών.

Στις 24 Ιουλίου 1930 ανακοινώνεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως η οριστική παραχώρησις ενός μεταλλείου λιγνίτη εκτάσεως 7440 στρεμμάτων.

Έτσι ο κύριος Παυλίδης, μαζί με το όνειρο του φέρνει ανακατατάξεις στην οικονομική διαστρωμάτωση της περιοχής. Δημιουργείται ένα νέο επάγγελμα, αυτό του καρβουνιάρη (ανθρακωρύχου) και μαζί η εξαρτώμενη μισθωτή εργασία, δυστυχώς δεν υπάρχουν στοιχεία για το μέγεθος των εργατών που χρησιμοποιούνται σε μια περιοχή στην οποία δεσπόζει η ανταλλακτική οικονομία.

Ανοίγονται πηγάδια (δεν υπάρχουν βαρέα μηχανήματα αποκάλυψης των εδαφών), με τον κασμά και το φτυάρι, 1,5 ίσως 2,5 και 3 μέτρα πλάτους και κατεβαίνουν προς τα κάτω, όταν βρεθεί κάρβουνο, μέσω στοάς το ακολουθούν, υποστυλώνουν και προχωρούν, υπάρχουν βαγονέτα μικρά αυτοσχέδια (πηγή ο Γεώργιος Αράπης, από αφηγήσεις του πατέρα του Αλέξανδρου) που σπρώχνουν τον λιγνίτη στο χείλος του πηγαδιού και από εκεί με κουβάδες, περιστρέφοντας το “Μαγγανοπήγαδο” τον ανεβάζουν στην επιφάνεια.

Επιμύθιον

Ας δούμε λιγάκι τα Δημογραφικά στοιχεία της περιοχής το 1920 και αντίστοιχα το 1928, εκεί ακριβώς που βρέθηκε ο κύριος Παυλίδης- στην ιστορική μετεξέλιξη της περιοχής μας.

Ο Νομός Κοζάνη το 1920 έχει πληθυσμό 163.000 κατοίκους-φεύγουν εξ αυτών 68.200 τούρκοι και Βούλγαροι.

Το 1928 ο νομός έχει 166.500 αφού έχουν προστεθεί 53.000 Πόντιοι, Μικρασιάτες και Θρακιώτες.

Το 1920 η Εορδαία έχει 40.300 κατοίκους, οι 30.600 είναι μετακινούμενοι Τούρκοι και Βούλγαροι.

Το 1928 η Εορδαία έχει 36.850 κατοίκους, εκ των οποίων 23.280 πρόσφυγες.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ- Συγγράφει διά την Ιστορίαν της Περιοχής ο Πολιτίδης Χρήστος