Εορδαία 1967 – Χαφιές στην οργάνωση της ΕΔΑ – Σύλληψη 42 (Συμπολιτών μας) στελεχών της Αριστεράς και εκτοπισμός τους στην εξορία

Είναι μια ιστορία που όλοι την έχουμε ακούσει στην περιοχή μας.

Από μικρό παιδί θυμάμαι να συζητιέται. Με ψιθύρους, σε παρέες, σε καφενεία, ποτέ όμως Δημόσια. Η πραγματικότης εμπλεκόταν με μυθεύματα χωρίς να βγαίνει άκρη.

Εξ όσων γνωρίζω δεν υπάρχει κάποιο γραπτό κείμενο, ντοκουμέντο ηχητικό ή τηλεοπτικό που να δίδει κάποια μαρτυρία.

Αυτά που αφηγούμαι είναι η Ιστορία της Πόλεως μαζί με την ιστορία του Αριστερού κινήματος και οφείλουμε να την διασώσουμε.

Πήρα την πρωτοβουλία λοιπόν να ανοίξω το θέμα σε μια ανοιχτή Δημόσια διαβούλευση,

Όποιος γνωρίζει κάτι θα τον παρακαλούσα να το καταθέσει, να συμπληρώσει ή να αναιρέσει τα γραφόμενα μου.

Μίλησα με πολύ κόσμο, αλλά οι κύριες πηγές είναι:

Ο κύριος Σάκης Καδόγλου, Ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς στην περιοχή μας, με ιδιαίτερη ιστορική και πολιτική συγκρότηση.

Ο κύριος Κωτίδης Νικόλαος, αρθρογράφος και ενεργός πολίτης της Εορδαίας, με εκπληκτικές γνώσεις για την ιστορία της Περιοχής.

Ο κύριος Βαφειάδης Ανέστης (θείος μου) παλαιός εργοδηγός των βαρέων οχημάτων της ΔΕΗ, ήτο ο παλαιότερος και ίσως ικανότερος των χειριστών (ας με συγχωρέσουν οι συνάδελφοι του, ο υπερθετικός βαθμός ελπίζω να μην ενοχλεί) .

Η κυριότερη πηγή όμως είναι ο Αεικίνητος Κωνσταντινίδης Σπύρος.

Όλοι τον γνωρίζουν, πρωτοπόρος επαγγελματίας φωτογράφος άλλοτε και πρωτεργάτης του Ευρύτερου Αριστερού Κινήματος της Πόλεως.

1967 λοιπόν στην Εορδαία. Μια περίοδος με έντονη πολιτική αστάθεια.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος ήταν κυνηγημένο και επικηρυγμένο, τα στελέχη του τελούσαν υπό συνεχή διωγμό από το ακροδεξιό παρακράτος.

Ο φόβος συνεχής και έντονος για ανατροπή της ψαλιδισμένης Δημοκρατίας!

Υπάρχει μια έντονη διαπάλη ανάμεσα στο χουντοβασιλικό μπλοκ για την Νομή της εξουσίας.

Η αριστερά μέσω της έκφρασης, της Ενωμένης Δημοκρατικής Αριστεράς προσπαθεί να μαζέψει τα συντρίμμια της. Οι διωγμοί και οι εκβιασμοί είναι καθημερινοί, το παρακράτος βρίσκεται πίσω από το Νόμιμο κράτος και επί της ουσίας κάνει κουμάντο στην Χώρα.

Υπάρχει μια ψύχωση και ένα αντικομουνιστικό κλίμα διοχετευμένο από τις Μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.

Χαφιέδες υπάρχουν και διεισδύουν παντού.

Το ίδιο και στην Εορδαία το 1967.

Εμφανίζεται 3-4 χρόνια πριν (ο χρόνος με ερωτηματικό) στην Εορδαίας ο Ν…ς και μάλιστα με συστάσεις του κόμματος γεφυρώνεται επαφή με τα τοπικά στελέχη της ΕΔΑ Εορδαίας.

Τα γραφεία της ΕΔΑ βρίσκονται στο Παραδοσιακό σπίτι του κυρίου Κωτίδη, επί της οδού Πτολεμαίων 3, κολλητά με το σινεμά Ζωρζ..

Τα ενοικιαζόμενα γραφεία της ΕΔΑ είναι κάτω. Ο κύριος Νικόλαος Κωτίδης την περίοδο εκείνη είναι παιδί.

Γραμματεύς στην οργάνωση είναι ο κύριος Κυριακίδης Γεώργιος από την Άρδασσα, Πρόεδρος της Νεολαίας Λαμπράκη στην Εορδαία είναι ο Σούλης Δημάκης. Τον τελευταίο έχρισε ο Μίκης Θεοδωράκης όταν παρευρέθηκε στην Ποντοκώμη την Περίοδο εκείνη.

Εμφανίζεται λοιπόν ο Ν…ς και πιάνει εργασία στην ΛΙΠΤΟΛ ως ηλεκτρολόγος. Κάποια στιγμή διετέλεσε και γραμματέας στην οργάνωση, αυτό το θέτω με κάποιο ερωτηματικό.

Είναι άνθρωπος υπερδραστήριος, αεικίνητος, μιλάει αεράτα και ανοιχτά για θέματα που άλλοι φοβούνται να ομιλήσουν Δημόσια.

Κάνει ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις σε σπίτια στα χωριά, είναι η περίοδος που συντελείται εξηλεκτρισμός στην Χώρα.

Επίσης έχει και μια επιχείρηση με ηλεκτρικά απέναντι από το Ζαχαροπλαστείο Ρωξάνη, στην Αγία Τριάδα, κάπου μέσα στην στοά. Δίπλα έχει μαγαζί και ο παππούς του κυρίου Σπύρου Κωνσταντινίδη.

Είναι πανταχού παρών αυτός ο άνθρωπος και χαίρει της εμπιστοσύνης των στελεχών της Οργάνωσης.

Φυσικά έχει πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα της ΕΔΑ Εορδαίας.

Επίσης στις εκλογές του Εργατικού Κέντρου αναμιγνύεται έντονα και βοηθά στο να εκλεγεί ο από κοινού εκπρόσωπος της ΕΔΑ με την Ένωση κέντρου.

21 Απριλίου 1967 γίνεται το πραξικόπημα, μέσα στην πρώτη εβδομάδα συνελήφθηκαν σχεδόν όλα τα ενεργά μέλη της ΕΔΑ, 42 στον αριθμό, μεταφερθήκαν στο Δεύτερο Δημοτικό σχολείο και από εκεί με ρέο στον Βόλο και μετέπειτα στα ξερονήσια για αναμόρφωση, μέσα στους συλληφθέντες είναι και ο πατέρας του κυρίου Σπύρου Κωνσταντινίδη.

Αξιωματικός την περίοδο εκείνη στην Αστυνομία είναι ο Σταματόπουλος, επίσης υπηρετεί ως χαμηλόβαθμος κάποιος Σταμάτης, ο οποίος είχε αντικομουνιστική ψύχωση και εκμεταλλευόμενος την εξουσία που του παρείχε η θέση του δημιούργησε τεράστια προβλήματα σε οικογένειες αριστερών. Φρούραρχος της περιοχής ήταν κάποιος Φατούσης.

Στην εξορία αναρωτιούνται όλοι που είναι ο Ν….ς. Δεν υπάρχει πουθενά, τότε καταλαβαίνουν ότι υπήρχε παγίδα και ότι ήταν χαφιές στην οργάνωση.

Αυτός ο κύριος αφού εξαφανίστηκε, ξαναεμφανίζεται στην Γερμανία. Στην οποία υπήρχε έντονη αντιδικτατορική δράση και  ένα μεγάλο κίνημα εκεί.

Εμφανιζεται με το ρόλο του χαφιέ πάλι. Έχει σταλεί το μήνυμα από τον παράνομο μηχανισμό στις οργανώσεις της Αριστεράς, του ΚΚΕ και του ΠΑΚ στην Γερμανία, εντοπίζεται εκεί και τον απειλούν να τον σκοτώσουν. Εγκαταλείπει την Γερμανία και τα ίχνη του χάνονται.

Υπάρχουν μαρτυρίες πάνω από δύο ότι εθεάθη στην Αθήνα με στολή μετά την χούντα.

Υπάρχει ακόμη μια μαρτυρία ότι γνωστός μαθηματικός της Πόλεως τον αναγνώρισε στην Θεσσαλονίκη πάλι με την στολή υψηλόβαθμου αξιωματικού. Δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί προς το παρόν το τελευταίο.

Επίσης να το αναφέρω και αυτό, εκείνη την ημέρα της 21^ης Απριλίου ο κύριος Κωνσταντινίδης ήταν παιδί του Δημοτικού και αφού οι δάσκαλοι τους έδιωξαν από το σχολείο, περνώντας από τα γραφεία της ΕΔΑ είδε την πόρτα σπασμένη και ανακατωσούρα εντός, όπως διερχόταν τον δρόμο για να επιστρέψει σπίτι του.

Η ιστορία είναι αυτή, έχει Πολλά κενά ίσως και αρκετές αντιφάσεις, αλλά σε γενικές γραμμές έτσι έγιναν τα γεγονότα.

Ότι έγινε στην Εορδαία, συνέβη εις όλη την Ελλάδα.

Οι χαφιέδες ήταν παντού και το παρακράτος επί της ουσία κυβερνούσε. Συμμορίες οικειοποιούνταν το Εθνόσημο.

Δεν είναι τυχαίο που και ο Καραμανλής ο πρεσβύτερος αναρωτήθηκε "Ποιος επιτέλους κυβερνά αυτό τον τόπο".

Κύκλιον έπος

Αναρωτιούνται πολλοί γιατί έμεινε στην αφάνεια αυτή η ιστορία και ζυμωνόταν μέσα σε στεγανά παρεών.

Ήταν ο φόβος αγαπητοί φίλοι!!! Το 1979 σε Εκδήλωση της ΚΝΕ που έγινε σε μια αλάνα κολλητά με το σινεμά Ζωρζ παίχτηκε ένα θεατρικό του Μπρεχτ, στην γωνία στο περίπτερο ήταν στημένος ένας λεβέντης με πέτσινο μαύρο μακρύ παλτό (ήταν και αρχές καλοκαιριού με ανεβασμένη ζέστη) το οποίο κατέβαινε πιο κάτω από τα γόνατα και ρεπούμπλικα καπέλο κατεβασμένο στα μάτια και μαύρο γυαλί. Εάν δεν ήταν πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι γελοιογραφία, μίκυ μάους χαφιέ.

Ο κύριος Κωνσταντινίδης έβαλε την ιδέα για μια ανοιχτή εκδήλωση, τιμής ένεκεν στην "κενή ιστορίας της Πόλεως" αλλά και στους 42 Συμπολίτες μας που τράβηξαν τα πάντα!

Πολιτίδης Χρήστος