Η ΤΟΞΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΠΟΥ ΑΦΗΝΟΥΝ ΤΑ ΜΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ  ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 

 

ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 

 

Πρόκειται για ένα τεράστιο, «αναπάντεχο» οικολογικό πρόβλημα που έχει αρχίσει να ανακύπτει ήδη στις χώρες που έχουν αδειοδοτήσει τη λειτουργία χιλιάδων αιολικών πάρκων. Κι αυτό γιατί ο αριθμός των πτερυγίων των ανεμογεννητριών ανά τον κόσμο προβλέπεται να τετραπλασιαστεί τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, καθώς πολύ περισσότερα από αυτά ολοκληρώνουν τη ζωή τους που, σύμφωνα µε τη βιομηχανία των αιολικών, διαρκεί 15 έως 20 χρόνια. 

Ένας αμφισβητήσιμος ισχυρισμός αφού µια, μελέτη του 2012 από το (πηγή: Renewable Energy Fοundatίοn) στη σχετικά ώριμη ολλανδική και βρετανική βιομηχανία των αιολικών διαπίστωσε ότι µόνο μερικά από τα αιολικά πάρκα θα λειτουργούν για περισσότερα από 12 έως 15 χρόνια. Επιπλέον, το μέγεθος και το μήκος των νεοεισαχθέντων πτερυγίων των ανεμογεννητριών είναι τώρα διπλάσιο από αυτό που ήταν πριν από 20-30 χρόνια, φτάνοντας ακόμη και τα 90 μέτρα. 

Σύμφωνα µε εκτιμήσεις, (πηγή: Renewable Energy Fοundatίοn) η βιομηχανία της αιολικής ενέργειας θα παραγάγει 225.000 τόνους μέχρι το 2034. Αυτός ο όγκος θα καταλάβει σημαντικό χώρο στις ήδη κορεσμένες χωματερές ταφής αποβλήτων του πλανήτη, αν ληφθεί υπόψη ότι κάθε πτερύγιο χρειάζεται μεταξύ 30 και 44,8 κυβικών μέτρων όγκου στους χώρους υγειονομικής ταφής. 

Τελικά, η παγκόσμια βιομηχανία των αιολικών δεν µας τα είχε πει όλα όταν υποσχόταν ότι η αιολική ενέργεια θα συμβάλει στη σωτηρία του πλανήτη, καθώς είχε παραλείψει να αναφέρει πως αυτή η «ανανεώσιμη» πηγή ενέργειας θα παράγει µια τεράστια ποσότητα µη ανακυκλώσιμων αποβλήτων που θα καταλήξει στους ξηρούς τάφους των χωματερών. Το λόμπι των αιολικών, προφανώς σκόπιμα, δεν µας είχε πει στο τι θα απογίνει η τεράστια αυτή ποσότητα των πτερυγίων των ανεμογεννητριών όταν φτάσουν στο τέλος της ζωής τους. Και τελικά από ότι φαίνεται η κερδοφορία από τις επενδύσεις σε αυτή τη μορφή της «πράσινης» κατά τα λοιπά ενέργειας θα προκαλέσει την απόρριψη χιλιάδων τόνων µη ανακυκλώσιμων πτερυγίων σε χώρους υγειονομικής ταφής της χώρας. 

Ήδη, δεκάδας χιλιάδας γερασμένα πτερύγια ανεμογεννητριών κατεβαίνουν από τους πύργους χάλυβα όπου δέσποζαν σε όλο τον κόσμο. Μόνο στις ΗΠΑ, περίπου 32.000 θα αφαιρεθούν στα επόμενα τέσσερα χρόνια, ενώ στην Ευρώπη ο αντίστοιχος αριθμός ξεπερνάει τα 15.000. Αλλά το πρόβλημα θα επιδεινωθεί καθώς αυτά τα πτερύγια προέρχονται από ανεμογεννήτριες που κατασκευάστηκαν περισσότερο από µία δεκαετία πριν, όταν οι ο αριθμός των εγκατεστημένων αιολικών ήταν λιγότερο από το ένα πέμπτο από ότι είναι σήμερα. 

Γιατί η βιομηχανία αιολικής ενέργειας πρέπει να απορρίπτει τα πτερύγιά της σε χώρους υγειονομικής ταφής ;; Δυστυχώς εξαιτίας του τρόπου κατασκευής των πτερυγίων, δεν συμφέρει οικονομικά ή πρακτικά να ανακυκλώνονται - σε αντίθεση µε τον χάλυβα και τον χαλκό, υλικά από τα οποία κατασκευάζεται κυρίως το υπόλοιπο τμήμα της πλειονότητας των ανεμογεννητριών. 

Τα πτερύγια των ανεμογεννητριών είναι ένα τοξικό κράμα μοναδικών σύνθετων υλικών, εποξειδικές ή πολυεστερικές ρητίνες µε κυριότερο το φάιµπεργκλας (υαλόνηµα) που δεν μπορεί εύκολα να θρυμματιστεί, να ανακυκλωθεί ή να επαναχρησιμοποιηθεί. Και, παρ' όλο που υπάρχουν λίγα μικρά κέντρα ανακύκλωσης για πτερύγια ανεμογεννητριών. είναι οικονομικά ασύμφορο να ανακυκλωθούν σε μεγάλη κλίμακα. Η εναλλακτική της αποτέφρωσης σε κλιβάνους καταλήγει σε έκλυση τοξικών ουσιών στην ατμόσφαιρα. 

Πληθώρα μελετών από διακεκριμένους ερευνητές που ασχολούνται µε την οικολογική διαχείριση τοξικών αποβλήτων από τα υλικά κατασκευής των πτερυγίων των Α/Γ έχουν αναδείξει το εφιαλτικό σενάριο, εξετάζοντας τα πτερύγια από συνθετικά θερμοπλαστικά υλικά που θα προκύψουν από αποσυρόμενες λόγω τέλους ζωής ανεμογεννήτριες καταλήγουν σε ραγδαία αύξηση του όγκου αποβλήτων απ'  το 2025 και μετά. Πού θα καταλήξουν αυτά τα απόβλητα, ελλείψει βιομηχανίας ανακύκλωσης;; Στην καλύτερη περίπτωση θα βλέπουμε χωματερές γεμάτες πτερύγια, που περιμένουν να οδηγηθούν σε κάποιας μορφής κατεργασία, κάτι σαν τα χωράφια που γέμισαν αποσυρμένα αυτοκίνητα. 

Λόγω του μεγέθους και του βάρους τους τα ολοένα και πιο μεγάλα πτερύγια πρέπει να κοπούν πριν μετακινηθούν, µε το κόστος μεταφοράς να καθίσταται απαγορευτικό για μεγάλες αποστάσεις. Λόγος για τον οποίο τα νεκροταφεία των πτερυγίων των ανεμογεννητριών βρίσκονται συνήθως στις γειτονικές µε τις ογκώδεις ανεμογεννήτριες περιοχές που πρότερα έμεναν ικανοποιημένες εφόσον και εάν έπαιρναν κάποιο αμυδρό αντισταθμιστικό όφελος από την εγκατάστασή τους στα εδάφη τους. 

Ήδη, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θεωρητικά έχει αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο για τα υλικά που μπορούν να εισέλθουν σε χώρους υγειονομικής ταφής κάποια καίγονται σε κλιβάνους που δημιουργούν τσιμέντο ή σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής παρ' όλο που αυτή η διαδικασία παράγει επικίνδυνους για την υγεία τοξικούς ρύπους. Και αυτό διότι -κατά έναν παράδοξο τρόπο- η Ευρωπαϊκή Ένωση εντάσσει μέσα στο πλαίσιο της ανακύκλωσης και της αποκαλούμενης «κυκλικής οικονομίας»- την καύση αποβλήτων για την παραγωγή ενέργειας. 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 

1. Η εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων αποτελεί τον "πράσινο εφιάλτη", αφού µετά την λήξη ορίου ζωής τους (20 έτη) όταν δεν αποξηλώνονται λόγω του ασύμφορου κόστους, παραμένουν ως νεκροταφεία σιδερικών στις ορεινές περιοχές της Ελλάδος και μάλιστα σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους όπως στα Άγραφα, στην Μάνη, στην Εύβοια κλπ., ενώ όταν αποφασιστεί να αποξηλωθούν, αυτές θα εναποτίθενται αναγκαστικά σε ακατάλληλους χώρους ταφής µε δυσμενείς συνέπειες για το περιβάλλον, λόγω των τοξικών υλικών που περιέχουν τα πτερύγια. 

2. Ακόμα κι αν αποφασιστεί η ανακύκλωση των συνθετικών πτερυγίων τους μέσα από θερμικές διαδικασίες (πυρόλυση) σε ειδικούς κλιβάνους, αυτό θα δημιουργήσει έκλυση τοξικών ουσιών στην ατμόσφαιρα. Στην ΕΕ ακόμα δεν έχουν προχωρήσει στην θερμική επεξεργασία των τοξικών αποβλήτων, πολλές χώρες της  ΕΕ, (Δανία Βέλγιο, Ολλανδία, Γερμανία κλπ.) τις αποστέλλουν σε τριτοκοσμικές χώρες. Ο φόβος τελικά είναι μήπως και η Ελλάδα γίνει οι αποθήκες των παροπλισμένων ανεμογεννητριών αυτών των χωρών, κάτι που δεν θα αποτελούσε έκπληξη. 

3. Στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο μέχρι σήμερα που να 

αντιμετωπίζει την απομάκρυνση των ανεμογεννητριών μετά την ολοκλήρωση του ορίου ,ζωής λειτουργίας τους. Άρα πριν αντιμετωπιστεί θεσμικά η οικολογική διαχείριση των τοξικών αποβλήτων που προέρχονται από τα υλικά κατασκευής των πτερυγίων, δεν μπορεί και ούτε πρέπει να εγκατασταθεί ούτε µια Α/Γ στην ελληνική επικράτεια. Τελικά ο κλάδοι; οδεύει προς την αύξηση της παραγωγής, της αποτελεσματικότητας και της κυκλικότητας. 

Πόση ενέργεια θα χρειαστεί όμως να παράγουμε τα επόμενα χρόνια και µε ποιο τρόπο; Αυτό ακριβώς μελετά το .Εργαστήριο των ενεργειών του αύριο του Παρισίου. Ο Ερίκ Χερµπέρ, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Έρευνας για την Ενέργεια τονίζει: «Φανταζόμαστε πάντα ότι η παραγωγή ενέργειας πρέπει να γίνεται με την καλύτερη απόδοση, με την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή την υψηλότερη δυνατή ισχύ. Στην πραγματικότητα, δεν είναι αυτό που κάνει η φύση. Η φύση για παράδειγμα, όταν μετακινούμαστε, προσπαθεί να μειώσει την παραγωγή αποβλήτων. Αυτό σημαίνει ότι όταν ένα ζώο κινείται, θέλει να είναι στο τέλος όσο το δυνατόν λιγότερο κουρασμένο. Συνεπώς, τα κομβικά σημεία για ένα σύστημα παραγωγής ενέργειας θα είναι να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας, προσπαθώντας να διαχειριστούμε διαφορετικά την κατανάλωση ή προσπαθώντας να διαχειριστούμε διαφορετικά τις δραστηριότητές μας ως κοινωνία».  

Το να κρατήσουμε σε χαμηλά επίπεδα τα απόβλητά µας μπορεί να είναι τελικά η πιο σημαντική παράμετρος έτσι ώστε να πετύχουμε µια καλύτερη ισορροπία μεταξύ των ανθρώπινων αναγκών, του περιβάλλοντος της τεχνολογίας και της οικονομίας. (πηγή) 

Μιχάλης Χριστοδουλίδης 

Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός 

Ενεργειακός Επιθεωρητής