Arctouros - Τραύμα και συλλογική μνήμη

Ο George Kant, όπως απεικονίζεται στο ιδιόχειρο avatar του καναλιού του στο Youtube (www.youtube.com/@tugito). του Αρκτούρου

Στις 25-5-2007, πεθαίνει στα τριάντα της μόλις χρόνια η Αμαλία Καλυβίνου, καρκινοπαθής και ίσως η πρώτη μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος στην Ελλάδα. Η είδηση του θανάτου της αναμεταδόθηκε από το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, στις 29-5-2007.

Το Reuters, για άγνωστους λόγους, έχει αφαιρέσει την συγκεκριμένη δημοσίευση, ωστόσο μπορεί κανείς ακόμα να την εντοπίσει, μέσω της Wayback Machine (τίτλος “Bloggers mourn death of medical whistleblower”). Η Αμαλία έγραφε στο Blogger, σε ένα ιστολόγιο που τώρα κινδυνεύει με διαγραφή (fakellaki.blogspot.com), καθώς προσφάτως η Google ανακοίνωσε την εκκαθάριση του συστήματός της από λογαριασμούς που είναι ανενεργοί από το 2021. Μιλάμε για την Αμαλία ως την πρώτη ενδεχομένως μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος στην Ελλάδα, δεδομένου ότι σαφώς υπήρξαν και άλλοι που ενδιαφέρθηκαν για το δημόσιο συμφέρον, όπως η κορυφαία δημοσιογράφος Αριστέα Μπουγάτσου, αλλά η διαφορά έγκειται στο ότι η Αμαλία δεν ήταν επαγγελματίας του είδους.

Έγραψε την προσωπική της μαρτυρία για τα δημόσια πράγματα, καταθέτοντάς της στην συλλογική κρίση. Με την περίπτωση της Αμαλίας ασχολήθηκαν και πολιτικές προσωπικότητες, ενδεχομένως στο πλαίσιο της προεκλογικής περιόδου του 2007. Έχω ξαναγράψει και θα το γράφω με κάθε σχετική αφορμή, ότι στις 16-4-2010, τρία χρόνια μετά τον θάνατο της Αμαλίας και πιο συγκεκριμένα στο νοσοκομείο “Γεώργιος Παπαγεωργίου” της Θεσσαλονίκης, μου ζητήθηκε να γδυθώ ενώπιον σπουδαστών ιατρικής, που καλούνται στο πλαίσιο των σπουδών τους να παρακολουθούν επεμβάσεις ανδρολογικού, μεταξύ άλλων, χαρακτήρα.

Έχω καταγγείλει δημοσίως αλλά και σε θεσμικό επίπεδο, απευθυνόμενος στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, ότι το συμβάν αυτό δεν συνάδει με την δεοντολογία του ιατρικού επαγγέλματος, ούτε και σε καμία περίπτωση με τα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα εν γένει.

Η παρακολούθηση ιατρικών πράξεων εκ μέρους των σπουδαστών ιατρικής είναι προδήλως επιβεβλημένη, εφόσον στο πρόγραμμα σπουδών ιατρικής περιλαμβάνεται η κλινική άσκηση. Αυτό όμως επ' ουδενί δεν αποδίδει σε αυτούς δικαιώματα που ούτε έχουν, ούτε δύνανται, νομικώς τουλάχιστον, να έχουν.

Η πραγματικότητα, όμως, αυτή η ίδια που κατήγγειλε και η Αμαλία, είναι ότι τελικώς τα όρια μεταξύ των δικαιωμάτων είναι ρευστά. Είναι σαφές ότι ιατροί και σπουδαστές ιατρικής απολαμβάνουν περισσότερων ή/και πιο διευρυμένων δικαιωμάτων, σε υγειονομικό πλαίσιο. Προστατεύονται δε, με την κακή έννοια, από διοικητικούς υπαλλήλους και προϊσταμένους αυτών, καθώς και από τις πολιτικές ηγεσίες των αρμόδιων/συναρμόδιων υπουργείων και φορέων.

Αν βέβαια κανείς αμφιβάλλει για τους ισχυρισμούς του γράφοντα, δεν πειράζει (για εμάς). Μπορεί αν θέλει να ανατρέξει στην πρόσφατη αντιμετώπιση που είχε ο έγκριτος δημοσιογράφος, Νίκος Ασλανίδης (www.alithinasenaria.gr), μετά τις καταγγελίες του εις βάρος του ίδιου νοσοκομείου, στο οποίο νοσηλεύτηκε και όπου κακομεταχειρίστηκε ο ίδιος ο πατέρας του.

Παρά το γεγονός ότι η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης διέταξε προκαταρκτική εξέταση, δεν εμφανίστηκε κάποιος προανακριτικός υπάλληλος για να πάρει κατάθεση από τον ηλικωμένο πολίτη (τυχαίο), ο οποίος απεβίωσε προσφάτως.

Στην όλη υπόθεση συγκάλυψης ευθυνών, βαρύνουσα σημασία και κεντρικό ρόλο έχει η Δ/νση Ποιοτικού Ελέγχου του νοσοκομείου “Γεώργιος Παπαγεωργίου”, αλλά και οι Διοικήσεις του (συμπεριλαμβανομένων των κλινικών διευθυντών και της Διοίκησης της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας). Από αυτό το βήμα, θέλω και πάλι να καλέσω τους πολίτες αυτής της χώρας, ανεξαρτήτως φύλου και φυλετικής καταγωγής, αν και θα μου επιτραπεί να απευθυνθώ κυρίως στους άνδρες, να καταγγέλλουν περιστατικά προσβολής της αξιοπρέπειάς τους, ακόμα και αν έχουν και οι ίδιοι μερίδιο ευθύνης. Καταγγελία δεν σημαίνει καταδίκη, αλλά κατ' αρχήν ανατροφοδότηση του συστήματος.

Με την καταγγελία μας ενηρώνουμε το σύστημα (feedback), το οποίο δεν μπορεί να έχει γνώση όλων των γεγονότων, την στιγμή που αυτά λαμβάνουν χώρα. Αυτό είναι το ένα σκέλος, φυσικά, και είναι πολύ σημαντικό, ανεξαρτήτως αν η καταγγελία μας οδηγήσει ή όχι σε διορθώσεις παθογενειών.

Το άλλο σκέλος είναι η εξέταση της καταγγελίας, που συνήθως δεν γίνεται καθόλου, ή γίνεται με αποσπασματικό και εσφαλμένο δεοντολογικά και τεχνικά τρόπο, ώστε δεν οδηγεί σε βελτιώσεις του συστήματος. Εδώ όμως εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε, εκτός και αν πάμε στα δικαστήρια (ζήσε Μάη μου). Η βελτίωση του συστήματος είναι εν μέρει στο χέρι μας, βέβαια, εφόσον εμείς επιλέγουμε αυτούς που καλούνται να διοικήσουν, τουλάχιστον σε επίπεδο πολιτικών ηγεσιών, το υπάρχον σύστημα. Περισσότερα δεν θα πω (δεν έχει και νόημα, μετά τις τελευταίες εκλογές).

Διευκρινίζω ότι συναισθηματικά νιώθω την ανάγκη να απευθυνθώ κυρίως στους άνδρες αναγνώστες, διότι συνήθως αυτοί είναι (και ανάμεσά τους και εγώ) που δεν μιλάνε. Τα κρατάμε μέσα μας για να φανούμε σκληροί και ως εκ τούτου αρρενωποί, αλλά έχω να σας εξομολογηθώ πως, τελικά, κανένας μας δεν είναι άντρας, αν δεν νιώθει άντρας. Κλείνοντας, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη αναφορά, εν είδει ελαχίστου φόρου τιμής, στον George Kant. O George Kant, γνωστός επίσης και ως TUG (tuggr.bandcamp.com), πέθανε στις 7-5-2013, στα τριάντα του χρόνια και αυτός, όπως και η Αμαλία Καλυβίνου, από καρκίνο.

Ο George Kant έγραψε σε μια υπέροχη δική του ιστοσελίδα, που δυστυχώς πλέον δεν υπάρχει (το domain name υπάρχει, αλλά έχει αλλάξει ιδιοκτησία). Αποσπάσματά της, όμως, μπορεί κανείς να εντοπίσει μέσω της Wayback Machine, ενός πολύ χρήσιμου ηλεκτρονικού εργαλείου, κυρίως για τους λάτρεις ή/και επαγγελματίες διαχείρισης και αξιοποίησης διαδικτυακού αρχειακού υλικού (τοποθετούμε, επί παραδείγματι, την αρχική διεύθυνση “https://georgekant.com/?p=4405” στο πλαίσιο αναζήτησης της σελίδας “web.archive.org”, ώστε να μας εμφανίσει το επιθυμητό αποτέλεσμα, αν και εφόσον το τεκμήριο έχει αρχειοθετηθεί).

H στήλη του για τον καρκίνο είχε τον ευφάνταστο τίτλο “C-answer”, παράφραση του “Cancer”, προφανώς υπό την έννοια ότι ο καρκίνος, εκτός από το να σου παίρνει πράγματα και στιγμές, σου δίνει και κάποιες απαντήσεις. Ο George ήταν ένας νέος από την Πάτρα, αφού ναι μεν έγραφε με ψευδώνυμο (που δεν είναι ακριβώς ψευδώνυμο, διότι το πραγματικό του όνομα είναι George Kantartzopoulos), αλλά είχε αποκαλύψει πολλά από τα στοιχεία της πραγματικής του ζωής.

Σε ένα από τα κείμενά του, λοιπόν, έγραφε ότι ζει στο Παλαιό Φάληρο, από όπου έχει τραβήξει και κάποιες καταπληκτικές φωτογραφίες, γεμάτες δυνατά αν και οδυνηρά συναισθήματα. Η κηδεία του έγινε στην Πάτρα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της περιόδου, οπότε συμπεραίνουμε ότι κατάγεται από εκεί, αλλά έφυγε στην Αθήνα για να σπουδάσει ή/και να βρει εργασία. Ο George, την στιγμή που συναντήθηκε με τον καρκίνο, ήταν ή έμεινε άνεργος και ανασφάλιστος.

Συνεπώς και τουλάχιστον για εμένα, ο George Kant συμβολίζει την χαμένη γενιά και άλλη μια ζωή που χάθηκε, ό,τι κι αν λέμε εμείς σήμερα. Ο George, αν και μας άφησε ορισμένα εξαιρετικά κείμενα για την ζωή (του), εντούτοις δεν είναι εξίσου ή/και καθόλου καταγγελτικός, εν σχέσει με την Αμαλία Καλυβίνου. Ο τρόπος που γράφει κινείται σε ένα πιο ψυχοσυνθετικό κλίμα και επίπεδο, όσο και αν μέσα στα κείμενά του υπάρχουν διάσπαρτες κραυγές κατά του συστήματος υγείας και του κρατικού μηχανισμού, στο σύνολό του.

Ήταν πιο αφαιρετικός στον τρόπο με τον οποίο προσέγγιζε την πραγματικότητα. Σε ένα από τα κείμενά του (“Χειρουργείο”, 3-1-2013), γράφει για μια παρόμοια με την δική μου περίπτωση, όπου του ζητήθηκε να γδυθεί καθ' υπόδειξιν. Πρέπει να αναφερθεί, παρ' όλα αυτά, ότι είχε το θάρρος να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία του τραπεζικού του λογαριασμού, ώστε όποιος θέλει και μπορεί να συνδράμει οικονομικά στην αντιμετώπιση της ασθένειάς του.

Είχε επίσης πραγματοποιηθεί και μια συναυλία, με στόχο την οικονομική του υποστήριξη. Σε όσους, λοιπόν, μιλούν για “αντιμνημονιακή μυθολογία”, προσπαθώντας να απαντήσουν σε εμάς που πληρώσαμε την κρίση τους και στραφήκαμε κατά του δικού τους συστήματος, τους αντιτείνουμε ότι η μνομονιακή τους φούσκα έσκασε στα δικά μας μούτρα και έστειλε στον τάφο παιδιά σαν τον George Kant και την Αμαλία Καλυβίνου, που ούτε καν θυμούνται.